Werkgroep mossen en korstmossen

We gaan door met eens in de twee weken een excursie op zaterdag, afwisselend gericht op de mossen en de korstmossen. Zowel beginners als gevorderden zijn van harte welkom. Neem je loep mee als je hebt, anders kun je er een van ons lenen. We sturen ongeveer een week tevoren een herinneringsmail. Geef je op bij Jan Ensing als je nog niet op de lijst staat. Want bij vorst en sneeuw gaan in ieder geval de mossenexcursies niet door. Op de maandagavond na de mossenexcursies (niet na de korstmossenexcursies) is er een determinatieavond om 20.00 uur op de Torenlaan 38 in Zeist waar we de vondsten bekijken onder de microscoop. Excursies: zie agenda.

Graag tot ziens op een excursie.

Bert Geerdes en Jan Ensing.

Download hier jaarverslag 2023.

Geschiedenis:

Sinds eind 2012 heeft de afdeling ook een mossenwerkgroep.

De mossenwerkgroep is actief in het winterseizoen. We hebben dan elke maand een excursie. We halen een gebied dan ‘helemaal overhoop’ zoals Annemiek het zegt. Want om mossen te vinden moet je op de kleine details letten, een waardevolle verscherping van de natuurbeleving. We kijken niet alleen naar de grond, maar ook op boomstammen, in kuilen, in putten, achter richeltjes, op grafstenen, enzovoorts. Met permissie van de eigenaar verlaten we waar nodig het pad om een goede inventarisatie te maken. En stiekem zien we dan onderweg nog veel meer mooie dingen. We helpen elkaar om mossen steeds beter te herkennen en wat we niet weten gaat mee in een bakje.

Op de dinsdag- of woensdagavond na de excursie gaan deze vondsten onder de microscoop, waarbij we net zo lang verhit discussiëren tot ze een naam krijgen. Iedereen is welkom om met ons mee te gaan.

Na jarenlang trouwe dienst (waarvoor we heel erg dankbaar zijn) heeft Matthijs van Hoorn de coördinatie van de werkgroep overgedragen aan Bert Geerdes en Jan Ensing. Als je interesse in mossen hebt, stuur een mailtje, dan kom je op de mailinglijst. In verband met corona kan het programma veranderen en is het handig om je van tevoren op te geven. Zeker voor de determinatieavonden, want de capaciteit van het zaaltje is beperkt. Gelukkig is er tegenwoordig een digitale microscoop, dus kunnen we ook digitaal beelden delen (zie foto). Ook voor Vlieland graag tijdig opgeven, dan kunnen we wellicht samen onderdak regelen.

De waarnemingen welke tijdens de excursies worden genoteerd worden op waarneming.nl gezet www.knnvzeist.waarneming.nl of op www.verspreidingsatlas.nl.

Info: Bert Geerdes, bert.geerdes@xs4all.nl, 030-2210321, en Jan Ensing, jan@natuurverkenner.nl, 06-31662069.

De mossenwerkgroep gaat voorlopig online door met informatie-uitwisseling en het delen van waarnemingen. Zodra het weer kan wordt een programma gemaakt en worden excursies van afgelopen jaar ingehaald. De mensen die zich hebben aangemeld bij de groep krijgen automatisch een e-mail. Als je ook geïnteresseerd bent, stuur dan even een berichtje aan Jan Ensing, jan@natuurverkenner.nl.

Gaffeltandmos

Online is de werkgroep wel actief. We hebben een aantal nieuwe leden mogen verwelkomen. We stellen ons aan elkaar voor en we delen leuke waarnemingen. We hebben de digitale microscoop, die stond te verstoffen in het Torenlaantheater, opgehaald om foto’s van mossen te kunnen delen.

Toen ik het bos in fietste om daarvoor wat materiaal te verzamelen, stuitte ik op een plukje gaffeltandmos dat er raar uitzag. Dus dat onder de microscoop gelegd om het beter te bekijken. Het blijkt te gaan om gekroesd gaffeltandmos. Een soort die hier voorkwam toen de heuvelrug nog vooral uit heide bestond, maar die door bebossing en stikstofdepositie zeldzaam is geworden. De waarneming is gecontroleerd door Rudi Zielman, die vorig jaar voor de provincie Overijssel alle standplaatsen daar heeft gecontroleerd en constateerde dat het mos alleen nog op een paar plekken staat ver van landbouwgebieden. Zoals de Holterberg en dus ook de Maarnse Berg. Bijgaande foto is gemaakt door Rudi en toont goed de gedraaide top van het blad met de voor de soort kenmerkende mamillen, kleine bultjes op de cellen. Zo blijkt maar weer het belang van microscopisch onderzoek.

Jan Ensing