Boekbespreking
In 2021 verscheen het boek Atlas wilde bomen en struiken, landschappelijk groen erfgoed in de provincies van Nederland en Vlaanderen, met maar liefst 720 pagina’s onder redactie van Bert Maes. Het is een rijk geïllustreerde atlas geworden van de autochtone bomen en struiken van Nederland, prachtig vormgegeven per provincie. Uitgangspunt vormen de ‘oude boskernen’, die de kern van het oorspronkelijke bos bevatten oftewel hun nakomelingen sinds de laatste ijstijd ongeveer 13.000 jaar geleden.
De omvang van het bosoppervlak in Nederland nam de afgelopen vier jaar met 0,5 procent af (de Volkskrant 3 december 2021) en daarmee wordt een dergelijk belangwekkend boek vanzelf monumentaal.
Zo valt te lezen dat de beuk hier omstreeks 4000 jaar geleden arriveerde en de eik ongeveer 6000 jaar eerder. Laatstgenoemde heeft een zeer grote ecologische reikwijdte, geïllustreerd door het feit dat de zomereik maar liefst gemiddeld 335 taxa insecten herbergt. Oude boskernen zijn vaak (voormalige) hakhoutbossen, die na beëindiging van het hakken soms fors zijn uitgegroeid. Als voorbeelden daarvan gelden de indrukwekkende 18e-eeuwse percelen essenhakhout in het Kromme Rijngebied en het voormalige hakhout van winter- en zomereik op de Leusderheide en de Vlasakkers/De Stompert.
Een belangrijk hoofdstuk van het boek gaat over het beheer van oude boskernen, want die blijven kwetsbaar onder meer door te rigoureus inhalen van achterstallig (hakhout)onderhoud en het ernstig beschadigen van de bosbodem door zwaar materiaal.
Atlas wilde bomen en struiken, landschappelijk groen erfgoed in de provincies van Nederland en Vlaanderen. Onder redactie van Bert Maes. Pictures Publishers, Woudrichem. 2021. Prijs € 39,95. ISBN 978 94 925 7638 5.