Terug naar Kennisbank

De geheime wereld onder het mos

Toen ik in de bibliotheek in Zeist wat zat te lezen in diverse tijdschriften kwam ik een artikel tegen in de magazine-bijlage van Reformatorisch dagblad van zaterdag 28 januari 2023 onder bovenstaande titel. Het was een zeer interessant artikel van de mij onbekende Imco Lanting. Daaruit wil ik een paar delen citeren, waaruit blijkt hoe er communicatie plaats vindt in de grond waarop wij lopen en wonen.

Schimmeldraden (hyfen), vergroting 0,001 mm, foto Bert Tolsma.


Bomen en planten zijn onderling verbonden met lange schimmeldraden (hyfen); via deze netwerken ondersteunen, voeden en waarschuwen ze elkaar. Er is sprake van een gemeenschappelijk belang.
De Canadese biologe Suzanne Simard toonde in de uitgestrekte bossen in British Columbia aan dat berken in de zomer via schimmelverbindingen suikers geven aan douglassparren. In het wetenschapstijdschrift Nature werd hieraan uitgebreid aandacht besteed.
Veel schimmels leven in symbiose met planten en bomen, dat is bekend. Omdat ze zich gemakkelijk in de grond ‘bewegen’ zoeken ze daar geschikte kandidaten om zich mee te verbinden. Ze boren zich door wortels en koppelen zich aan de planten en bomen van hun keuze.
De Britse bioloog Merlin Sheldrake zegt in zijn boek Verweven leven over die verwevenheid van schimmels en planten: ‘Schimmels hebben een plantenprothese en planten een schimmelprothese’. Hij bedoelt daarmee de uitwisseling van stoffen tussen beide soorten organismen. Voorbeelden: schimmeldraden bereiken grondwater dat voor de boomwortels onbereikbaar is en geven dat door aan die wortels. Anderzijds geven boomwortels koolstof door aan de schimmels.
Op dit moment zijn zo’n 100.000 schimmelsoorten bekend en beschreven, maar waarschijnlijk is dit nog maar het topje van de ijsberg. Misschien komen er een paar miljoen voor op onze aarde. Pas sinds 1969 worden schimmels niet meer als planten gezien.
Wetenschappers berekenden dat een derde tot de helft van alle biomassa in de bodem bestaat uit schimmelnetwerken. Onder één voetstap zitten honderden kilometers schimmeldraden.
De oudste boom in een gebied waaraan schimmels gekoppeld zijn is in staat jonge bomen die net ontkiemen te verbinden aan het schimmelnetwerk en ze zodoende te helpen bij de ontwikkeling. Suzanne Simard, eerdergenoemd, heeft dit experimenteel aangetoond.
Marc Tercek, bestuurslid van de Society for the Protection of Underground Networks (SPUN) vatte het belang van de bescherming van schimmels aldus samen: ‘Waar bomen de longen van de aarde zijn, daar zijn de schimmelnetwerken de bloedsomloop.’

Kenmerken

Datum 2023 / 03
Publicatie Afdelingsblad
Thema Geen